Hoe ga je om met wat/als-vragen?

Opletten met: Wat als vragen

“If my auntie should have balls, then she would probably be my uncle.”
Dat antwoordde RyanAir CEO Micheal o Leary ooit op de vraag of hij met zijn vliegmaatschappij ook voor Charleroi zou hebben gekozen als het Waalse Gewest niet zoveel subsidie zou hebben gegeven.

Nu raad ik mensen niet aan om op zo’n assertieve wijze te reageren op vragen van journalisten, als O Leary.
Je antwoord moet immers passen bij je persoonlijke stijl, maar ook het imago dat je bedrijf probeert neer te zetten.

Daarom past een dergelijke reactie wel bij Ryanair en zijn voorman.
Ryanair is een prijsvechter en klanten moeten niet zeiken wegens slechte service als je voor een appel en een ei door heel Europa kan reizen.

En Michael o Leary is de man met de grote bek. Een straatvechter die van niets en niemand bang is. Voortdurend op oorlogspad met de vakbonden. Hij deinst er zelfs niet voor terug om zijn eigen klanten als reisvee te schofferen. Hij weet toch wel dat ze blijven komen, omdat hij qua prijs unbeatable is.

Speculatieve vragen

Belangrijk is in ieder geval om te beseffen dat wat/als vragen je behoorlijk in de puree kunnen brengen als je niet weet hoe je met dit soort vragen moet omgaan. Enkele voorbeelden:
– stel dat de tankwagen met propaangas was ontploft naast de kindercrèche waren er dan wel slachtoffers gevallen?
– of, stel dat Trump de verkiezingen gaat winnen, betekent dit dan het einde van de NAVO?
– of, stel dat er volgend jaar 3x zoveel asielzoekers naar ons land komen, hoe kunnen we dan al die mensen opvangen?

Aan de manier waarop een geïnterviewde persoon met een wat/als-vraag omgaat herken je onmiddellijk of hij/zij wel of geen mediatraining heeft gehad. Bijvoorbeeld, hoe vaak hoor je politici niet zeggen:

– ik antwoord niet op wat/als-vragen
– of, ik heb geleerd om niet op wat/als-vragen te antwoorden
– of, dat is een speculatieve vraag en daar ga ik niet op in.

Zo geven bosjes geïnterviewden aan dat ze niet van plan zijn om op een wat/als-vraag in te gaan.
Maar let op: vergeet ook bij wat/als-vragen niet de empathie uit het oog.

Deze antwoorden kun je geven

Voor hetzelfde geld kun je zeggen:
– gelukkig is datgene wat u in uw vraag suggereert niet aan de orde, dus laten we daarover niet speculeren. Wat ik u wel kan zeggen is dat tankwagens die dergelijke stoffen vervoeren aan hele strenge veiligheidsmaatregelen worden onderworpen, waardoor de kans op incidenten uitermate klein is.
– of, wie de verkiezingen gaat winnen, weet momenteel niemand. Dus laten we hierover niet speculeren. Wat wel een feit is, is dat er binnen de Navo momenteel nog nooit zoveel eensgezindheid is als nu
– of, u gaat uit van een situatie waarvan we niet weten of die wel aan de orde is, maar wat wel aan de orde is, is dat we met Tunesië hebben afgesproken dat dit land de mensensmokkelaars steviger gaat aanpakken.

Tot slot nog dit: wat/als-vragen zijn niet altijd bedreigend. Het kunnen soms ook echte inkoppers zijn. Ga dus niet op de automatische piloot door zo’n vraag af te blokken. Vraag je dus altijd eerst af: wat kan ik met zo’n vraag, zelfs als het een wat/als-vraag is.
Bijvoorbeeld: wat als de daders die dat passagiersvliegtuig neerschoten ooit veroordeeld worden, zal dit dan het leed bij de nabestaanden verzachten?
Zeg dan gerust iets in de trant van: ik ben ervan overtuigd dat dit bij velen een gevoel van genoegdoening zal geven, maar het zal natuurlijk nooit het leed en het verdriet bij de nabestaanden kunnen compenseren.

Als je dan zou antwoorden dat dit momenteel niet aan de orde is, dan ben je natuurlijk een grote hark.