Ik heb Mies Bouwman één keer in levende lijve ontmoet. Het was na afloop van de geruchtmakende uitzending van Noord-Zuid van de Vlaamse televisie. Ik heb de beelden net teruggezien via youtube en ik ben er bijna zeker van dat zij niet trots is geweest op wat ze toen samen met Johan Anthierens, een zurige Vlaamse journalist, in die uitzending te weeg heeft gebracht. Samen probeerden ze Pierre Kartner, alias Vader Abraham, op een wel erg onsympathieke en vooringenomen manier de grond in te boren. Maar die boemerang kwam keihard terug. Spannende tv, maar een kras op het blazoen van deze ideale schoondochter die begin deze week het tijdelijke voor het eeuwige inwisselde.

Over de doden niks dan goeds. En als we het over Mies Bouwman hebben dan is dat ook grotendeels terecht. Ze was een weergaloze vakvrouw. Maar iedereen laat wel eens een steekje vallen, zoals ten tijde van haar optreden in het Vlaamse tv-programma Noord-Zuid. De uitzending dateert van 1978, maar de Vlaamse hoofdredacteur van de NRC, Peter van der Meersch, had tijdens het inmiddels ter ziele gegane  De Wereld Draait Door (DWDD) ook uitgerekend een fragment uit dit programma gekozen.

Noord-Zuid met Mies Bouwman werd een spektakel

Stomtoevallig zat ik destijds in 1978 in het publiek tijdens deze aflevering van Noord-Zuid. Ik studeerde in Gent en een vriend had mij gevraagd mee naar Leuven te gaan om die uitzending bij te wonen. Het is de eerste en enige keer in mijn leven dat ik me heb laten verleiden om als klapvee ergens tussen het publiek te zitten. Waarom zou ik ook eigenlijk? Thuis, vanuit de luie stoel met bier en chips binnen handbereik was toch veel handiger? Het werd een spektakel om nooit te vergeten.

Geen lieve Mies Bouwman, maar een wolvin in schaapskleren

Mies Bouwman kon ook een katje zijn die je beter niet zonder handschoenen aanpakte

Wie de beelden bekijkt ziet een ontluisterend stukje tv. Daar zat geen lieve Mies, maar een wolvin in schaapskleren die samen met de in Vlaanderen toen al beruchte Johan Antierens op vader Abraham zaten in te beuken. Vooral de opstelling van een totaal vooringenomen Anthierens die uitstraalde zich ver moreel verheven te voelen boven die platvloerse cultuurbarbaar van een vader Abraham was schokkend. Met zijn smurfen en platte smartlappen zou hijvolgens Anthierens alleen maar geïnteresseerd zijn in dollars. Mies Bouwman liet zich dan weer niet onbetuigd door de spot te drijven met het in haar ogen bedenkelijke intellectuele niveau van de songteksten van vader Abraham. Toen Johan Anthierens tijdens het gesprek suggereerde dat Pierre Kartner bepaalde rechten niet zou hebben afgedragen, zonder daar enige onderbouwing voor aan te dragen, was voor Vader Abraham de maat vol. Hij besloot de eer aan zichzelf te houden en stapte op, het tweetal in vertwijfeling achterlatend. Nee, zo hadden Mies Bouwman en Johan Anthierens zich het einde van deze uitzending niet voorgesteld.

Na de aftiteling, ben ik naar haar toegestapt, want het leek me wel interessant om tegen mijn vrienden straks te kunnen zeggen dat ik met dé Mies Bouwman een gesprek had gevoerd. Na al die jaren kan ik me niet meer herinneren wat ik haar toen gevraagd heb. Maar ik kan me nog wel feilloos herinneren dat ze in dat gesprek een zekere ongemakkelijkheid uitstraalde over hetgeen er gebeurd was. Waarschijnlijk omdat ze heel goed wist dat ze met die toestand rond vader Abraham veel te ver was gegaan…

Inmiddels zijn het beelden uit de oude doos. Maar in het verleden heb ik tijdens mediatraining dit mediaoptreden van vader Abraham bij Johan Anthierens en Mies Bouwman vaak als voorbeeld genomen. Zelfs al is Mies de grote knuffelberin bij het grote publiek, ga nooit op de automatische piloot . Ken je de format van een programma niet, probeer er wel achter te komen wat je te wachten staat door eerst een goed voorgesprek te houden. Dan pas beslis je of je überhaupt je medewerking gaat verlenen.  

Over de auteur

Evert van Wijk woonde en werkte de voorbije 30 jaar afwisselend in Vlaanderen en Nederland. Hij is crisiscommunicatieadviseur,  mediatrainer en auteur van verschillende boeken over mediatraining en debattechniek (www.mediatrainingbenelux.nl ). Ook schrijft hij boeken over cultuurverschillen tussen België en Nederland. www.cultuurverschillenbelgienederland.nl)