Slecht gemanagede crisiscommunicatie is een soort zweer, die groter en groter wordt, uiteindelijk openbarst en een vieze stinkende drab achterlaat. Daar kan Sywert van Lienden sinds kort als ervaringsdeskundige over meepraten. Voor wie de voorbije twee weken onder een steen heeft geleefd: journalisten van De Volkskrant en Follow the Money hebben onlangs blootgelegd dat Bekende Nederlander Sywert zich met maar liefst 9 miljoen euro gemeenschapsgeld heeft verrijkt met de levering van mondkapjes. Dit terwijl hij naar de buitenwereld had laten uitschijnen het allemaal gratis en voor niks te hebben gedaan.

Achteraf communicatieadvies geven is altijd makkelijk. Maar toen het bedrog van Sywert van Lienden naar buiten kwam, had hij hij moeten beseffen dat hij dit nooit onder de roos zou kunnen houden. In plaats daarvan begon hij met journalisten en columnisten die hem nogal stevig aanpakten ruzie te maken. Voorts beriep hij zich op een geheimhoudingsverklaring met het ministerie van Volksgezondheid (VWS) waaraan de mondkapjes geleverd waren, maar daar bleek niemand het bestaan van zulk een document te kennen.

Voor VWS is reputatieverlies belangrijker dan goed beheer van belastingcentjes

De aandacht voor zijn listige verrijking leek even weg te zakken. Zeker toen bleek dat het ministerie van VWS reputatieverlies belangrijker vond dat goed beheer van belastinggeld. Want onze Sywert zou anders als Bekende Nederlander en knuffelbeer van het grote publiek wel eens aan de media gaan vertellen dat voor VWS de centjes belangrijker zijn dan de volksgezondheid… En zo zwichtte het ministerie. Toen het ministerie ook nog de nodige bonnetjes kwijt bleek te zijn, was dat natuurlijk ook een welkome bijkomende bliksemafleider voor Sywert.

Maar toen kwamen nieuwe feiten boven tafel, dankzij de aanhoudende inzet van de journalisten van Follow the money. Zij kwamen met het nieuws naar buiten dat Sywert van Lienden een juridische constructie had opgetuigd om zijn op slinkse wijze verkregen 9 miljoen eurootjes buiten zicht te houden. De verontwaardiging spatte die avond tijdens de talkshows van de schermen. Sywert was communicatietechnisch “Dead Meat”.

Komt het nog ooit goed met Sywert?

De vraag die ik deze ochtend tijdens een mediatraining van een deelnemer gesteld kreeg, was of het nog ooit goed zou kunnen komen met Sywert? ‘Dat hangt ervan af’, antwoordde ik. Blijft hij met zijn hakken in het zand op zijn miljoenen zitten totdat hij een grumpy old man is? Of gaat hij het toch nog over een andere communicatieve boeg gooien?

Kiest hij voor het laatste dan is het niet genoeg om een groot mea culpa te slaan, het boetekleed aan te trekken en plechtig te beloven zich nooit meer aan dergelijke praktijken schuldig te maken. Hij zal ook een daad moeten stellen. Zo zal hij op z’n minst die 9 miljoen euro die hij ons als belastingbetaler afhandig heeft gemaakt terug moeten geven aan de samenleving. Liefst aan een project of onderzoek dat een corona-gerelateerd goed doel in zich heeft. Houdt hij zich vervolgens een jaartje of twee gedeisd dan is er nog hoop dat we hem nog ooit op het scherm terugzien.

Sullige crisiscommunicatie

Doet hij dat niet dan zal hij zich kunnen aansluiten bij het legertje losers zoals Prins Andrew, of Charl Schwietert, een ex-staatssecretaris die gelogen had over zijn doctorandus-titel en daarna bleef voortblunderen. Lieden die door hun sullige crisiscommunicatie rond hun persoon in no time van hero to zero zijn verworden.

Een ding heeft Sywert met zijn sullige communicatie wel bereikt. Wie hem nog niet kende, kent hem nu zeker. Maar in reputatiemanagement gaat het niet alleen om naamsbekendheid, maar vooral om hoe je gezien wordt, ofwel perceptie…

Over de auteur

Evert van Wijk woonde en werkte de voorbije 30 jaar afwisselend in Vlaanderen en Nederland. Hij is crisiscommunicatieadviseur, mediatrainer en auteur van verschillende boeken over mediatraining en debattechniek (www.mediatrainingbenelux.nl ). Ook schrijft hij boeken over cultuurverschillen tussen België en Nederland. www.cultuurverschillenbelgienederland.nl)