Misschien hadden de media 100 jaar geleden ook al last van nepnieuws. Vandaar dat ene C.P. Scott van The Guardian toen ook al schreef: ‘Comments are free, but facts are sacred’.  Daaraan moest ik denken toen ik zag hoe Donald Trump een journalist van CNN de oren waste, omdat zijn omroep ongeverifieerde informatie naar buiten had gebracht. Oftewel nepnieuws of fakenews , zoals Trump het omschreef.

De bron van het nieuws zou een ex-spion zijn geweest van de MI6, de Britse geheime dienst. Die man was daar al lang niet meer werkzaam en had een eigen detectivebureau dat eerst door de Reublikeinse tegenstanders van Trump was ingehuurd en daarna door de democraten met het doel om hem zoveel mogelijk te beschadigen.

Onbewezen seksuele escapades van Trump

Toch ging CNN met die wetenschap in het achterhoofd over tot publicatie van onbewezen verdachtmakingen als zou Trump mogelijk betrokken zijn bij ondermeer seksuele escapades die in het geniep zouden zijn gefilmd door de Rusische geheime dienst, de FSB. Dit was dan ook de reden dat Trump CNN beschuldigde van het fabriceren van nepnieuws.

Heel veel media beschikten, net als CNN, al heel wat weken over het rapport met de verdachtmakingen jegens Trump. Zij besloten, zolang er geen keiharde bronnen waren die de aantijgingen konden bevestigen, om niet te publiceren. Waarom CNN toch besloten heeft om aandacht aan het rapport te geven, kunnen we enkel gissen. Misschien heeft het te maken met de politieke voorkeur van veel CNN-journalisten die nog altijd niet de schok hebben verwerkt dat niet Clinton, maar Trump de verkiezingen heeft gewonnen? Temeer daar hier van een echte primeur geen sprake was.

CNN, Buzzfeed en nepnieuws

Intussen lopen de Vlaamse VRT en de Nederlandse NOS/NPO als lemmingen achter het nepnieuws aan dat CNN en Buzzfeed naar buiten heben gebracht. Soms doen deze en andere zelfverklaarde kwaliteitsmedia er nog een schepje bovenop door te speculeren over de vraag of Trump uberhaupt wel president kan worden, mochten de tot nu toe onbewezen verhalen over hem op waarheid berusten? Zo stapelen ze nepnieuws op nepnieuws en dragen ze in hun (on)bewuste anti-Trumpstemming ertoe bij dat ook de Vlaamse en Nederlandse media steeds ongeloofwaardiger worden.

Opinions are free but facts are sacred

Opinions are free, but facts are sacred. Als de traditionele media niet snel ophouden om hun opinies als feiten te verkopen, dan zullen bij steeds meer van hun klanten het gevoel onstaan van: wie gelooft deze media nog? De serieuze nieuwsmeerwaardezoeker zal op zoek gaan naar media die wel het verschil kunnen maken tussen ‘facts and opions’. Media die dat niet snappen, brengen zich zodoende zelf om zeep.

Evert van Wijk geeft mediatraining aan bedrijfsleiders en politici in Nederland en België